: Απεικάσματα σκέψης: Μάθε, παιδί μου, γράμματα... αλλά πού;
Yπάρχει μια πικρή αλήθεια στη ζωή, που ανακάλυψα ταξιδεύοντας ανατολικά και δυτικά.

Οι μόνοι που πραγματικά πληγώνουμε είναι αυτοί που αγαπάμε περισσότερο. Κολακεύουμε όσους γνωρίζουμε ελάχιστα. Ευχαριστούμε τον περαστικό επισκέπτη. Ενώ χτυπάμε απερίσκεπτα όσους μας αγαπούν περισσότερο. 

Κυριακή 1 Αυγούστου 2010

Μάθε, παιδί μου, γράμματα... αλλά πού;

Χιλιάδες γονείς προβληματίζονται για το αν θα πρέπει να διαλέξουν την ιδιωτική ή τη δημόσια εκπαίδευση για τα παιδιά τους


Η ΚΟΡΗ ΤΗΣ ήταν μόλις τριών ετών και «φοιτούσε» στον παιδικό σταθμό όταν άρχισαν να πέφτουν βροχή οι ερωτήσεις των μαμάδων στην παιδική χαρά: «Σε ποιο δημοτικό την έχετε γράψει;» ήταν η δημοφιλέστερη ερώτηση εκείνων που είχαν σπεύσει να εγγράψουν τα παιδιά τους στα «καλά» σχολεία από τα γεννοφάσκια
τους. Στις ερωτήσεις δεν απαντούσε γιατί απλώς δεν είχε κλείσει καμία θέση πουθενά- της φαινόταν υπερβολή να προεξοφλεί το μέλλον της οικογένειάς της σε βάθος τριών χρόνων: το πού θα μένουν, πόσα χρήματα θα διαθέσουν, τι σχολείο θα αναζητούν. Ξαφνικά όμως όταν όλα τα άλλα συνομήλικα γράφτηκαν σε πολλά υποσχόμενα σχολεία, μπήκε και εκείνη στο ίδιο γρανάζι και έσπευσε ζωσμένη με σκονάκια
πληροφοριών για το σαφάρι σχολείου. Τον τότε προβληματισμό της μητέρας τής- αληθινής- ιστορίας μας περνάνε αυτή την περίοδο χιλιάδες γονείς καθώς τώρα είναι εποχή αιτήσεων σε διάφορους σχολικούς οργανισμούς. Ανάλογα με τη σπουδαιότητα του σχολείου οι αιτήσεις αφορούν τη φετινή χρονιά, την επόμενη ή και το... 2012 (υπάρχουν σχολεία που εγγράφουν βρέφη τα οποία μόλις έχουν σαραντίσει).

Αν το βαλάντιο δεν είναι πλούσιο και ο γονιός θέλει κάτι καλύτερο από το δημόσιο της γειτονιάς του, σπεύδει σε σχολεία όπως το Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών, της οδού Σκουφά στο Κολωνάκι. Σχολεία όπως αυτό έχουν την αίγλη που τους προσδίδει η σχέση τους με το Πανεπιστήμιο. Στην πραγματικότητα πρόκειται για σχολεία-πυρήνες επιμόρφωσης και όχι για ιδρύματα με «ιδιαίτερους» μαθητές ή καθηγητές. Καθηγήτρια σε πειραματικό λύκειο παραδέχεται ότι κίνητρο για τους καθηγητές συναδέλφους της που έχουν μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών είναι το θεσπισμένο μειωμένο ωράριο διδασκαλίας και όχι το ερευνητικό έργο και η επιμόρφωση.

Πάντως η αίτηση του γονιού στο πειραματικό, για παράδειγμα, είναι μια πηγή στρες καθώς η επιλογή γίνεται μέσω κλήρωσης. Πέρυσι μάλιστα το ποσοστό των παιδιών που κληρώνονταν ήταν 1 στα 5. Στην περίπτωση των Αθηνών παρόμοια ζήτηση έχει μια θέση στο δημοτικό της Μαρασλείου. Ο γονιός όμως καλείται να διαλέξει σε ποιο από τα δύο σχολείο θα κάνει αίτηση καθώς δεν έχει δικαίωμα συμμετοχής και στις δύο κληρώσεις. Η δε κλήρωση γίνεται λίγους μήνες πριν από τη σχολική χρονιά όταν οι θέσεις των ιδιωτικών σχολείων έχουν προ πολλού κλείσει. Τι κάνουν οι προνοητικοίσε σημείο νεύρωσης- γονείς; Προγράφουν τα παιδιά τους και σε ένα ιδιωτικό σχολείο, καταθέτοντας μερικές εκατοντάδες ευρώ, τα οποία και χάνουν αν τελικώς δεν εγγράψουν το παιδί τους.

Οταν το ιδιωτικό αποκλειστεί και το πειραματικό δεν κληρώσει πολλοί καταφεύγουν σε δημοτικά με καλή φήμη. Στο Λεκανοπέδιο δημοφιλή είναι τα δημοτικά και γυμνάσιαλύκεια των περιοχών Ψυχικού (Παλαιού και Νέου) Φιλοθέης, Κηφισιάς και Παπάγου. Εκεί συρρέουν ενδιαφερόμενοι κάθε περιοχής προσκομίζοντας βέβαια ψευδή στοιχεία μόνιμης κατοικίας.


«Ελευθερία και μεράκι»
«Το δίλημμα δεν είναι δημόσιο ή ιδιωτικό, αλλά ποιο δημόσιο και ποιο ιδιωτικό» μας λέει ο κ. Λευτέρης Γείτονας, εκπαιδευτικός, γενικός διευθυντής σπουδών των φερώνυμων εκπαιδευτηρίων, στη Βάρη Αττικής. «Το σχολειό πρέπει να είναι ένα ανοιχτό πεδίο επιλογών. Το κάθε παιδί ανάλογα με τις κλίσεις και τις επιδεξιότητές του πρέπει να μπορεί να επιλέξει το πρόγραμμα που θα ανταποκρίνεται περισσότερο στα εν δυνάμει στοιχεία του αλλά και στις ακαδημαϊκές προσδοκίες της οικογένειας οι οποίες θα πρέπει να είναι ευέλικτες στον διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο μας.Λίγη ελευθερία θέλουν ο εκπαιδευτικός και ο διευθυντής. Το ισχύον αναλυτικό πρόγραμμα αποτελεί νόμο του κράτους και δεν έχει κανείς δικαίωμα να το παραχαράξει. Ο νομοθέτης με αυτό διασφαλίζει τα ελάχιστα αλλά αν ο δάσκαλος έχει μεράκι και θέλει να μάθει στα παιδιά και μια άρια ή ένα κλέφτικο τραγούδι, δεν θα τον κατηγορήσει κανείς. Αντίθετα θα τον εκτιμήσουν περισσότερο».

Η κρίση χτυπάει τα ιδιωτικά; «Οχι» θα απαντήσει ο κ. Γείτονας, «γιατί σε καιρούς κρίσεως η ποιότητα αναδεικνύεται και αναζητείται περισσότερο. Ο προβληματισμένος γονιός θα πει:πληρώνω που πληρώνω, δεν ψάχνω και το καλύτερο πρόγραμμα»; Στην πραγματικότητα οι τιμές, αν και θα παγώσουν για την επόμενη χρονιά, παραμένουν καυτές με τη μέση τιμή ενός καλού- όχι φημισμένου- ιδιωτικού, που είναι 5.000-6.000 ευρώ τον χρόνο χωρίς τα έξοδα μεταφοράς. Εύλογα καταλαβαίνει κανείς ότι το δίλημμα δημόσιο- ιδιωτικό μπαίνει μόνο αν υπάρχει διαθέσιμο αυτό το ποσό.

Η ελίτ των ιδιωτικών σχολείων είναι σχεδόν απαγορευτική για εκείνους που καταφέρνουν να συγκεντρώσουν ίσα ίσα τα δίδακτρα της σχολικής χρονιάς, καθώς το κόστος δεν αφορά μόνο τα δίδακτρα αλλά και τα «έξοδα κίνησης» ενός μαθητή: τα πάρτι, το ντύσιμο, τα δώρα στους συμμαθητές και βέβαια τα σχολικά ταξίδια. Και είναι πράγματι δύσκολο για έναν πατέρα ή μια μητέρα να αποκλείσει το παιδί του από δραστηριότητες στις οποίες συμμετέχουν οι συμμαθητές του...


Εμπειρίες και απόψεις
«Το μόνο πρόβλημα που έχουμε με το ιδιωτικό που επιλέξαμε είναι ότι πληρώνουμε» λέει η κυρία Κλειώ Καπαντώνη, γραφίστρια, μέλος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του ιδιωτικού σχολείου όπου φοιτούν ο πεντάχρονος γιος της και η επτάχρονη κόρη της. «Δεν υπήρξε ποτέ η σκέψη να πάμε σε δημόσιο σχολείο. Πρώτον, γιατί έζησα η ίδια στο δημόσιο την απόλυτη ανία και σε επίπεδο διδακτικού προσωπικού και σε επίπεδο μαθημάτων. Δεύτερον, γιατί συνεχίζω να μην έχω εμπιστοσύνη στα πράγματα που οργανώνει και διοικεί το κράτος. Οσο για τη γειτονιά, που πολλοί λένε ότι χάνεις αν πας σε ιδιωτικό,διαφωνώ.Είναι θέμα κοινωνικότητας των γονιών. Επίσης το παιδί μπορεί να έχει επαφή με τα παιδιά της γειτονιάς μέσω εξωσχολικών δραστηριοτήτων».

Αντίθετα με την Κλειώ, για την Αγγελική Αναστασοπούλου, μηχανικό ηλεκτρονικών υπολογιστών και μητέρα δύο παιδιών 10 και 12 ετών, «το δημόσιο ενισχύει αποφασιστικά τον σύνδεσμο της οικογένειας με τη γειτονιά». Παραδέχεται όμως ότι ρόλο στην απόφασή της να στείλει τα παιδιά της στο δημόσιο έπαιξε το γεγονός ότι δεν ζει σε μια προβληματική περιοχή αλλά στα βόρεια προάστια. «Το προβληματικό σημείο στα δημόσια σχολεία συνοψίζεται στη φράση:στο ιδιωτικό δουλεύει το σύστημα, στο δημόσιο δουλεύει ο δάσκαλος». Επίσης ένα ακόμη συν στην ιδιωτική εκπαίδευση είναι ότι δεν χάνονται διδακτικές ώρες. Ο γιος μου στο γυμνάσιο έχει συνέχεια κενά από δευτερεύοντα κι όμως μεγάλης σημασίας μαθήματα, όπως τα καλλιτεχνικά ή η φυσική αγωγή».

Για την Αντριάννα Διαμαντοπούλου , τελειόφοιτο Ιατρικής, τεχνολόγο ιατρικών εργαστηρίων και μητέρα δύο παιδιών, το δημόσιο σχολείο έγινε κομμάτι της ζωής της: πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του Κρυστάλλειου Δημοτικού Πεντέλης, δίνει καθημερινούς αγώνες για να γίνονται εξωσχολικές δραστηριότητες, για να απομακρυνθούν τα κοντέινερ που φιλοξενούν μαθητές...

«Επέλεξα το δημόσιο γιατί πιστεύω ότι η παιδεία είναι δημόσιο αγαθό, νιώθω πολύ άσχημα να την εξαγοράσω» λέει, αν και παραδέχεται ότι υπάρχουν τομείς όπου σηκώνει κανείς τα χέρια ψηλά: « Αν πέσεις σε έναν προβληματικό δάσκαλο δεν μπορείς να κάνεις τίποτε. Ζήσαμε πέρυσι ένα περιστατικό... φτάσαμε ως το υπουργείο Παιδείας αλλά λύση δεν δόθηκε. Αν όμως είναι να πετύχεις δάσκαλο με ψυχή, πιστεύω ότι θα τον πετύχεις στο δημόσιο. Η άποψή μου για τα ιδιωτικά σχολεία είναι ότι δεν δίνουν στο παιδί την εικόνα της πραγματικής ζωής, αντίθετα με τα δημόσια όπου συνυπάρχει κανείς με το διαφορετικό, το αλλόθρησκο, το παιδί μιας άλλης εθνικότητας. Ετσι το παιδί κοινωνικοποιείται όπως απαιτεί η ζωή».


Παραπαιδεία και φροντιστήριο
Στο πειραματικό λύκειο συναντήσαμε μια μητέρα της οποίας ο 18χρονος γιος παίρνει φέτος απολυτήριο. Θα παραδεχτεί- ζητώντας να μη δημοσιευτεί το όνομά της- ότι σχεδόν παρακαλάει να γίνει καμιά κατάληψη για να καθήσει ο γιος της στο σπίτι και να διαβάσει τα του φροντιστηρίου. Το ίδιο συμβαίνει και στα ιδιωτικά. Μόνο που εκεί το τίμημα είναι διπλό: δίδακτρα και αμοιβή καθηγητή για ιδιαίτερα. Οι μαθητές κάνουν όλες τις επιτρεπόμενες απουσίες προς το τέλος της τρίτης λυκείου προκειμένου να διδαχτούν την εξεταστέα ύλη από τους φροντιστές, που ενίοτε ανήκουν στον κύκλο των ίδιων των καθηγητών των (ιδιωτικών) σχολείων.

Καθηγήτρια σε φροντιστήριο μαθηματικών με μεγάλο κύκλο ιδιαίτερων μαθημάτων- τα στοιχεία της οποίας είναι στη διάθεση της εφημερίδας- περιγράφει «μαφία» καθηγητών οι οποίοι εργάζονται σε ιδιωτικά σχολεία και ανταλλάσσουν μεταξύ τους μαθητές για ιδιαίτερα με εξαιρετικά υψηλές αμοιβές. Και συμβουλεύει τους γονείς να προτιμούν σε αυτή την περίπτωση τα δημόσια γυμνάσια και λύκεια. «Για την κατάσταση φταίει το έλλειμμα των δημοσίων που οδηγεί τους μαθητές στα φροντιστήρια συμπαρασύροντας στο κλίμα ανταγωνισμού και τους μαθητές των ιδιωτικών» εξηγεί.

Από τη μεριά του ο κ. Γείτονας θεωρεί υπεύθυνο για την άνθηση της παραπαιδείας το σύστημα εισαγωγής στα πανεπιστήμια: « Αν άφηναν τα πανεπιστήμια να επιλέξουν τους φοιτητές δεν θα συνέβαινε αυτό» λέει και ολοκληρώνει τον συλλογισμό του: «Το σχολείο έχασε την ανθρωπιστική του αποστολή. Δεν διαμορφώνουμε έλληνες ευρωπαίους, πολίτες του κόσμου, αλλά μηχανές που αποστηθίζουν τύπους Φυσικής και Μαθηματικών προκειμένου να πάρουν διαπιστευτήρια για εγγραφή στο Πανεπιστήμιο».

«Το μυαλό δεν είναι δοχείο για γέμισμα αλλά φωτιά για άναμμα» έγραψε ο Πλούταρχος (45 μ.Χ.-120 μ.Χ. περίπου)- γραμμένο σήμερα και με σπρέι σε τοίχο της Αθήνας από κάποιον μαθητή που θα ήθελε το μυαλό του να σπιθίζει.


ΑΕΙ ή ΙΒ;
Ποιος τα πηγαίνει καλύτερα στις πανελλαδικές εξετάσεις; ο απόφοιτος δημοσίου ή ιδιωτικού λυκείου; Οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Παιδείας αδυνατούν να απαντήσουν. Στη Διεύθυνση Οργάνωσης και Διεξαγωγής Εξετάσεων δεν υπάρχουν στοιχεία, ενώ τυχόν έρευνες που έγιναν για το υπουργείο δεν δημοσιεύονται παρά μόνο με εντολή γενικού γραμματέα ή υφυπουργού. Ο κ. Μιχάλης Κουρουτός, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών Ελλάδας, ισχυρίζεται ότι πολλά ιδιωτικά σχολεία έχουν 99 στους εκατό επιτυχόντες στις πανελλαδικές εξετάσεις...

Ενας μικρός αριθμός γόνων ευκατάστατων οικογενειών θα απόσχει από τον ελληνικό θεσμό προκειμένου να συμμετάσχει στις εξετάσεις για το Διεθνές Απολυτήριο (Ιnternational Βaccalaureate: Διεθνές Απολυτήριο).

Το ΙΒ ανοίγει τις πόρτες των πιο ισχυρών πανεπιστημίων του πλανήτη, συμπεριλαμβανομένου και του Χάρβαρντ. Το μπακαλορεά είναι ο λόγος που πολλοί γονείς επιλέγουν την ιδιωτική εκπαίδευση σε κάποιο από τα μεγάλα σχολεία που προσφέρουν το δημοφιλές διετές πρόγραμμα. Οι γονείς κάνουν συχνά αιματηρές οικονομίες για να εξασφαλίζουν το ποσό που φτάνει σε ορισμένα σχολεία και τα 30.000 ευρώ.


Οι πληγές των δημοσίων
Το δημόσιο σχολείο αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα, ελλείψει χρημάτων και σχεδιασμού. Ο δάσκαλος βρίσκεται στο απυρόβλητο κατέχοντας μια «ισόβια» θέση.

Οπως μας εξηγεί ο κ. Βασίλης Πετρόπουλος, προϊστάμενος του 6ου Γραφείου Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Α΄ Αθήνας, «στέλνονται στο υπουργείο λίστες με ονόματα εκπαιδευτικών που δεν κάνουν σωστά το έργο τους αλλά δεν γίνεται τίποτε. Ακατάλληλοι άνθρωποι συνεχίζουν να διδάσκουν. Αλλο πρόβλημα είναι οι ελλείψεις δασκάλων».

Ο κ. Φωκίων Συρέλης, διευθυντής του 2ου Πειραματικού Λυκείου Αθηνών, γνωστού για τις εξαιρετικά επιτυχημένες θεατρικές, λογοτεχνικές και μαθηματικές δράσεις του, παραδέχεται ότι «δεν έχουμε καμιά αρμοδιότητα. Δεν μπορούμε να επέμβουμε πουθενά».

Ελπίζει σε ένα σύστημα αξιολόγησης που θα βάλει τέλος στη χαλαρότητα. Ξεναγώντας μας στους χώρους του λυκείου σχολιάζει την ανυπαρξία υποδομών. Είναι ένα τετραώροφο κτίριο του οποίου οι σκάλες «απαγορεύουν» την πρόσβαση στις τάξεις σε άτομα με κινητικά προβλήματα. Επίσης, δεν διαθέτει χώρους άθλησηςόπως πολλά άλλα σχολεία...

Βέβαια τίποτε από αυτά δεν βλέπει κανείς όταν κάνει πλοήγηση στην ιστοσελίδα του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ www. osk.gr). Μόνο αν ψάξει καλύτερα στις ηλεκτρονικές σελίδες μαθαίνει, για παράδειγμα, ότι το κοντέινερ που βρίσκεται στο 15ο δημοτικό σχολείο στο Κολωνάκι θα μείνει για ακόμη 810 μέρες.

Δεν υπάρχουν σχόλια: